📌 Aptos (APT) | Derinlemesine İnceleme

---

1. Aptos Nedir?

Aptos, Meta (eski Facebook) tarafından geliştirilen ve sonradan durdurulan Diem projesinin teknik mirasını taşıyan bir Katman-1 blokzinciridir.
Yüksek ölçeklenebilirlik, düşük gecikme ve güvenlik odağıyla Web3 altyapısı sunar.

• Kurucu Ortaklar: Mo Shaikh ve Avery Ching (eski Diem mühendisleri)
• Başlangıç: 2022 Ekim
• Token: APT
• Kodlama Dili: Move (Diem için özel geliştirilmiş, güvenlik odaklı dil)
• Hedef: Yüksek performanslı, kurumsal dostu Web3 altyapısı sağlamak

---

2. Teknik Özellikler

Özellik	Açıklama
Konsensüs Mekanizması	AptosBFT (Byzantine Fault Tolerant PoS)
TPS (İşlem/Saniye)	150.000+ teorik, 10.000+ pratik
Blok Süresi	~1 saniye
Dil	Move
Öne Çıkan Özellik	Paralel işlem işleme (Block-STM), işlem geri alma özelliği
Uyumluluk	EVM uyumlu değildir (Move tabanlıdır)

---

3. Tarihsel Gelişim

🔹 2022: Lansman ve Hızlı Büyüme

• A16z, Binance Labs, Jump Crypto gibi büyük VC’lerden 350 milyon $ yatırım aldı.
• Ana ağ Ekim 2022’de başlatıldı.
• Listelendiği günlerde 10$+ seviyelerine ulaştı.

🔹 2023–2024: Uygulama Ekosisteminin Gelişimi

• NFT pazaryerleri (Topaz), DEX’ler (Pontem, Aries Market) geliştirildi.
• Aptos, DeFi TVL açısından büyümeye başladı.
• Oyun ve sosyal medya uygulamaları ağırlıklı hale geldi.

🔹 2025: Geliştirici Ödül Programları ve Global Yayılım

• Move Academy ve Aptos Devnet teşvikleri yaygınlaştı.
• Asya merkezli kullanım yaygınlaştı.

---

4. Güncel Veriler (Mayıs 2025)

• Fiyat: ≈ $9.18
• Piyasa Değeri: ≈ $3.1 milyar
• Sıralama: 28. sırada
• Dolaşımdaki Arz: 340 milyon APT
• Toplam Arz: 1 milyar APT (açılım planına göre kademeli salınım)
• 24 Saatlik Hacim: $210 milyon
• Staking Oranı: ≈ %42

---

5. Ekonomik ve Regülasyonel Değerlendirme

✅ Güçlü Yönler:

• Eski Meta mühendislerinin teknik birikimi
• Yüksek TPS ve Block-STM ile paralel işlem avantajı
• Move dili ile güvenlik odaklı kodlama
• Kurumsal uyum için geliştirilen altyapılar (ör. işlemleri geri alma)
• Geliştirici teşvikleri ve hızlı büyüyen topluluk

⚠️ Zayıf Yönler:

• Token arzının büyük bölümü yatırımcı ve ekibe tahsisli (potansiyel satış baskısı)
• EVM uyumlu olmaması geliştirici geçişini zorlaştırıyor
• Web3’te tanınırlık ve benimseme Ethereum/Solana kadar yaygın değil
• Layer-1 savaşı çok yoğun (Sui, Solana, Sei gibi rakipler mevcut)

---

6. Gelecek Öngörüsü (2025–2030)

Yıl	Tahmini Fiyat	Açıklama
2025 Sonu	$12–$18	Aktif kullanım artar, TVL büyürse
2026–2028	$25–$40	Move dilinin standart haline gelmesiyle
2030	$80+	Kurumsal ve devlet altyapılarını destekler hâle gelirse

---

7. APT Yatırımcı Bilgilendirme Özeti (İzahname Formatı)

Alan	Açıklama
Token Adı	Aptos (APT)
Blokzincir	Aptos Mainnet
Toplam Arz	1 milyar APT (kademeli açılıyor)
Konsensüs	BFT tabanlı Proof of Stake
Yazılım Dili	Move
Kullanım Alanı	Gas, staking, yönetişim
Regülasyon Durumu	Meta geçmişiyle dikkat çekiyor, hâlihazırda ABD’de listelenmeye devam ediyor

---

8. Ekonomist Yorumu

Aptos, teknik olarak yeni nesil blokzincirlerin çoğundan daha üstün mimariye sahip.
Ancak bu teknoloji üstünlüğünü geliştirici ve kullanıcı tabanına dönüştürmek zaman alacaktır.
Eğer Move dili bir standart hâline gelir ve kurumsal entegrasyon artarsa, Aptos orta vadede çok ciddi potansiyele sahiptir.